Windows Servislerine Giriş

28 Nisan 2004 Burak-Selim-Senyurt Windows Services
Bu makalemizde windows servislerine kısa bir giriş yapıcak ve en basit haliye bir windows servisinin, .net ortamında nasıl oluşturulacağını incelemeye çalışacağız. Öncelikle Windows Service nedir, ne amaçlarla kullanılır bunu irdelemeye çalışak daha sonra windows servislerinin mimarisini kısaca inceleyeceğiz. Windows servisleri, işletim sisteminde arka planda çalışan, kullanıcı ile etkilişimde bulunduğu herhangibir arayüze sahip olmayan, kaynakların izlenmesi, system olaylarının log olarak tutulması, network erişimlerinin izlenmesi, veritabanları üzerindeki transaction'ların izlenmesi, sistem performansına ati bilgilerin toplanması, sistem hatalarının (system exceptions) , başarısız program denemelerin (failure) vb. gibi geri plan işlemlerinin takip edilmesinde kullanılan, sisteme kayıt edilmiş (register), çalıştırılabilir nesnelerdir. [Daha fazla]

Single File Assembly ve Multiple-File Assembly Kavramları

27 Nisan 2004 Burak-Selim-Senyurt C#
Bir önceki makalemizde, assembly'ları erişilebilirliklerine göre özel (private) ve paylaştırılmış (shared) olmak üzere iki kategoriye ayırabileceğimizi incelemiştik. Assembly'ları ayrıca, tek dosya (single file) ve çoklu dosya (multiple-file) olmak üzere iki farklı kategoriye daha ayırabiliriz. Bu makelemizde assembly'ların bu tiplerini incelemeye çalışacağız. [Daha fazla]

Private Assembly ve Shared Assembly Kavramı

22 Nisan 2004 Burak-Selim-Senyurt C#
Bu makalemizde, .NET'in temellerinden olan Assembly kavramının önemli bir bölümü olan Global Assembly Cache'i incelemeye çalışacağız. Net dilinde, assembly'ları private (özel) ve shared (paylaşımlı) olmak üzere iki kategoriye ayırabiliriz. Private assembly'lar oluşturulduklarında, çalıştırılabilmeleri için, uygulama ile aynı klasör altında yer almalıdırlar. Söz gelimi aşağıdaki gibi bir assembly'a sahip olduğumuzu düşünelim. [Daha fazla]

İlişkiler ve Hesaplanmış Alanların Bir Arada Kulllanılması

08 Nisan 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bu makalemizde aralarında bire-çok (one-to-many) ilişki olan tablolar için hesaplanmış alanların, (yani DataColumn sınıfının Expression özelliği ile oluşturduğumuz sütunların) tablolar arasındaki ilişkiler ile nasıl bir arada kullanılabileceğini incelemeye çalışacağız. Burada bir arada kullanımdan kastım, örnek olarak; ebevyn (parent) tabloda fiziki olarak var olmayan ancak uygulamanın çalışması sırasında oluşturulacak bir sütundan, detay tablosundaki ilişkili alanlar üzerinden toplam, ortalama, miktar gibi Aggregate ifadelerinin çalıştırılmasından ve sonuçların yine parent tabloya yansıtılmasından bahsediyorum. [Daha fazla]

DataRelation Sınıfı ve Çoğa-Çok (Many-to-many) İlişkiler

01 Nisan 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bugünkü makalemizde, DataRelation sınıfı yardımıyla, veritabanlarındaki many-to-many(Çoğa-çok) ilişkilerin, bağlantısız katmanda nasıl kullanılabildiğini incelemeye çalışacağız. İlişkisel veri tabanı modelinde, tablolar arası ilişkilerde çoğunlukla bire-çok(one-to-many) ilişkilere rastlarız. Ancak azda olsa, çoğa-çok ilişkilerin kullanıldığı durumlarda söz konusudur. [Daha fazla]

DataTable.Compute Metodu

29 Mart 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Çoğu zaman, uygulamalarımızda T-Sql' in Aggregate fonksiyonlarını kullanarak, belirli sütunlara ait veriler üzerinden, toplam değer, en büyük değer, en küçük değer, ortalama değer vb. gibi sonuçlara ulaşmaya çalışırız. Bu amaçla T-Sql' in Avg, Sum, Count gibi Aggregate fonksiyonlarından yararlanırız. İşte bu makalemizde, bu fonksiyonları, DataTable sınıfının Compute metodu yardımıyla nasıl kullanabileceğimizi incelemeye çalışacağız. [Daha fazla]

OleDbDataAdapter Sınıfı Olayları

18 Mart 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bu makalemizde, OleDbDataAdapter sınıfının olaylarını incelemeye çalışacağız. OleDbDataAdapter sınıfı aşağıdaki tabloda belirtilen üç önemli olayı içermektedir. Şimdi dilerseniz bu olayları kısaca incelemeye çalışalım. RowUpdating olayından başlayalım. Bu olay, OleDbRowUpdatingEventArgs sınıfı türünden bir parametre almaktadır. Bu paramterenin sahip olduğu özellikleri kullanarak, bağlantısız katmandaki veriler, veritabanına yazılmadan önce değişik işlevleri yerine getirme imkanına sahip olmuş oluruz. OleDbRowUpdatingEventArgs sınıfının özellikleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. [Daha fazla]

OleDbDataAdapter Sınıfı ve Update Metodu.

14 Mart 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bu makalemizde, OleDbDataAdapter sınıfının , veriler üzerindeki güncelleme işlemlerinin, veri kaynağına yansıtılması sırasında nasıl bir rol oynadığını ve kullanıldığını incelemeye çalışacağız. Önceki makalelerimizde belirttiğimiz gibi, OleDbDataAdapter nesnesi yardımıyla veri kaynağından, uygulamalarımızdaki bağlantısız katman nesnelerine veri kümelerini aktarmak amacıyla Fill metodunu kullanıyorduk. Diğer yandan, bağlantısız katman nesnelerimizin temsil ettiği veriler üzerinde yapılan değişiklikleri veritabanına göndermek istersek, Update metodunu kullanırız. [Daha fazla]

OleDbDataAdapter Sınıfı - 2

02 Mart 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Önceki makalemizde, OleDbDataAdapter sınıfının ne işe yaradığından bahsetmiş ve kısa bir giriş yapmıştık. Bu makalemizde, OleDbDataAdapter sınıfının diğer önemli unsurlarını incelemeye devam edeceğiz. İncelemek istediğim ilk konu, OleDbDataAdapter nesnesi yardımıyla, ilişkisel veritabanı modellerinden bağlantısız katmana aktarılan tabloların, sahip olduğu birincil anahtar (Primary Key) ve kısıtlamaların (Constraints) ne şekilde irdelendiği olucak. Konuyu iyice kavrayabilmek amacıyla aşağıdaki basit örnek ile incelememize başlayalım. Bu örneğimizde, sql sunucumuzda yer alan bir tabloya ait verileri DataSet üzerine alıyor ve alınan alanların bir takım bilgilerini okuyoruz. Örneğin, alanların veri tipi, boyutu, null değerler içerip içermediği ve alan adları bilgilerini ekrana yazdırıyoruz. [Daha fazla]

DataAdapter Kavramı ve OleDbDataAdapter Sınıfına Giriş

27 Şubat 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bu makalemizde, Ado.Net'in en çok kullanılan kavramlarından birisi olan DataAdapter kavramını incelemeye çalışacak ve OleDbDataAdapter sınıfına kısa bir giriş yapacağız. Pek çok programcı, veritabanı uygulamaları geliştirirken, kontrol ve performansa büyük önem verir. Ancak aynı zamanda bu kazanımlara kolay yollar ile ulaşmak isterler. Ado.Net modelinde, bağlantısız katman ile bağlantılı katman arasındaki iletişim ve veri alışverişinin, kontrol edilebilir, performanslı ve aynı zamanda kolay geliştirilir olmasında DataAdapter kavramının yeri yadırganamıyacak kadar fazladır. Temel tanım olarak, DataAdapter sınıfları, sahip oldukları veri sağlayıcılarının izin verdiği veri kaynakları ile, sistem belleği üzerinde yer alan bağlantısız katman nesneleri arasındaki veri alışverişinin kolay, güçlü ve verimli bir şekilde sağlanmasından sorumludurlar. Bu tanımdan yola çıkarak, DataAdapter sınıflarının, veri kaynağından verilerin alınıp, bağlantısız katman nesneleri olan DataSet ve DataTable nesnelerine doldurulmasından sorumlu olduğunu; ayrıca, bağlantısız katman nesnelerinin taşıdığı verilerdeki değişikliklerinde veri kaynağına yansıtılmasından sorumlu olduğunu söyleyebiliriz. İşte bu, DataAdapter sınıfının rolünü tam olarak açıklayan bir tanımlamadır. [Daha fazla]

Command Kavramı ve OleDbCommand Sınıfı

23 Şubat 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bu makalemizde, Ado.Net mimarisi içinde çok önemli bir yere sahip olan Command kavramını ve OleDbCommand sınıfına ait en temel üyeleri incelemeye çalışacağız. Veritabanı uygulamaları geliştiren her programcı mutlaka, veri kaynağına doğru bir takım sorgu komutlarına ihtiyaç duymaktadır. Örneğin, veri kaynağındaki bir tabloya yeni bir satır eklemek için, veri kaynağı üzerinde bir tablo yaratmak için veya veri kaynağından belli şartlara uyan veri kümelerini çekmek için vb... Tüm bu işlemler için Ado.Net mimarisi bize, sql sorgularını barındırabileceğimiz ve geçerli bir bağlantı hattı üzerinden çalıştırabileceğimiz Command sınıfını sunmaktadır. Şu an itibariyle, Ado.Net mimarisi 4 temel Command sınıfı içerir. Bunlar, OleDbCommand, SqlCommand, OracleCommand ve OdbcCommand sınıflarıdır. [Daha fazla]

Batch Queries (Toplu Sorgular) ve SqlDataReader

17 Şubat 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bu makalemizde, toplu sorguların, SqlDataReader sınıfı ile nasıl okunabileceğini incelemeye çalışacağız. Bildiğiniz gibi SqlDataReader nesneleri, bir select sorgusunu çalıştıran SqlCommand sınıfına ait, ExecuteReader metodu ile oluşturulmaktaydı. Çalıştırılan sorgu sonucu elde edilen kayıt kümesinde sadece okunabilir ve ileri yönlü hareket etmemize imkan sağlayan SqlDataReader sınıfı, belli bir t anında veri kanağından sadece tek bir satırı okumamıza izin vermektedir. Bu yönden bakıldığında, SqlDataReader sınıfı, verileri hızlı ve verimli bir şekilde okumamıza imkan sağlamaktadır. Örneğin aşağıdaki kod satırları ile, Sql sunucumuzda yer alan makale isimli tablodaki tüm satırlar okunarak ekrana yazdırılmıştır. [Daha fazla]

Connection (Bağlantı) Kavramı ve OleDbConnection Sınıfı

13 Şubat 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bu makalemizde, ADO.NET mimarisinde temel yapı taşı olan Connection (Bağlantı) kavramına kısaca değinecek ve OleDbConnection sınıfını incelemeye çalışacağız. ADO.NET mimarisinde, pek çok sınıfın veri kaynakları ile olan iletişiminde Connection (Bağlantı) nesnelerini kullanırız. Örneğin, bir veri kayağındaki tablolara ait verileri, DataSet sınıfından bir nesne örneğine taşımak istediğimizi düşünelim. Bu dataSet nesnesini dolduracak olan DataAdapter sınıfına, sahip olduğu sql sorgusunun veya komutunun işleyeceği bir hattı belirtmemiz gerekir. İşte burada devreye Connection (Bağlantı) nesnelerimiz girer. Yada bir Command sınıfı nesnesi yardımıyla veritabanı üzerindeki bir saklı yordamı (stored procedure) çalıştırmak istediğimizi düşünelim. Bu durumda komutun çalıştırılabileceği bir hattı veri kaynağımız ile Command nesnesi arasında sağlamamız gerekir. İşte Connection (Bağlantı) nesnemizi kullanmamız için bir sebep daha. [Daha fazla]

GetOleDbSchemaTable Metodu İle Veritabanımızda Ne Var Ne Yok

12 Şubat 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bu makalemizde, OleDbConnection sınıfına ati olan GetOleDbSchemaTable metodu sayesinde, Sql Veritabanımızdaki varlıklara ait şema bilgilerini nasıl temin edebileceğimizi incelemeye çalışacağız. Çoğu zaman programlarımızda, bağlandığımız veritabanında yer alan tabloların (Tables), görünümlerin (Views), saklı yordamların (Stored Procedures) ve daha pek çok veritabanı nesnesinin bir listesine sahip olmak isteriz. ADO.NET'te yer alan OleDbConnection nesnesine ait GetOleDbSchemaTable metodunu kullanarak bu istediğimiz sonuca varabiliriz.GetOleDbSchema metodu aşağıdaki prototipe sahiptir. [Daha fazla]

Data Form Wizard Yardımıyla İlişkili Tablo Uygulamalarının Hazırlanması

09 Şubat 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bu makalemizde, Visual Studio.NET ortamında, Data Form Wizard yardımıyla, veritabanı uygulamalarının ne kadar kolay bir şekilde oluşturulabileceğini inceleyeceğiz. Pek çok programcı, uygulamalarını geliştirirken sihirbazları kullanmaktan açıkça kaçınır. Bunun bir nedeni, sihirbazların işlemleri çok fazla kolaylaştırması ve programcıyı tembelliğe itmesidir. Gerçektende, bir Data Form Wizard yardımıyla uzun sürede programlayacağınız bir veritabanı uygulamsını inanılmaz kısa sürede tamamlayabilirisiniz. Diğer yandan, bir programcı için bir uygulamayı geliştirmekteki en önemli unsur belkide şu kelimenin arkasında gizlidir; Kontrol. [Daha fazla]

Strongly Typed DataSet - 2 (Kuvvetle Türlendirilmiş Veri Kümeleri)

05 Şubat 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bir önceki makalemizde, Kuvvetle Türlendirilmiş Veri Kümelerinin ne olduğunu ve nasıl oluşturulduğunu incelemiştik. Bu makalemizde ise, bir türlendirilmiş veri kümesi yardımıyla satır ekleme, arama, düzenleme ve silme gibi işlemlerin nasıl yapılacağını inceleyeceğiz. Bu amaçla işe basit bir windows uygulaması ile başlıyoruz. Bu uygulamamızda kolaylık olması açısından Kuvvetle Türlendirilmiş Veri Kümemizi, Visual Studio.NET ortamında oluşturdum. Uygulamamızda, Makale isimli sql tablomuzu kullanacağız. Uygulamamızın formu izleyen şekildeki gibi olucak. [Daha fazla]

Stored Procedureler ve ParameterDirection Numaralandırıcısı

31 Ocak 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bugünkü makalemizde, Sql sunucularında yazdığımız Stored Procedure'lere ilişkin parametreleri incelemeye çalışacağız. Stored Procedure'ler ile ilgili daha önceki makalelerimizde, uygulamamızdan bu procedure'lere nasıl parametre aktarılacağını incelemiştik. Parametre aktarımında yaptığımız işlem, SqlCommand nesnesimizin parametre koleksiyonuna, Stored Procedure içinde tanımladığımız parametrenin eklenmesiydi. Bunun için, SqlCommand sınıfının Parameters koleksiyonuna Add metodunu kullanarak SqlParameter sınıfı türünden bir nesne ekliyorduk. Bu parametrelere program içerisinden ilgili değerleri aktararak, bu değerlerin Stored Procedure içinede aktarılmasına imkan sağlıyorduk. [Daha fazla]

Tablo Değişikliklerini GetChanges ile İzlemek

29 Ocak 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bugünkü makalemizde, bağlantısız olarak veri tabloları ile çalışırken, bu tablolar üzerinde meydana gelen değişiklikleri nasıl izleyebileceğimizi ve davranışlarımızı bu değişikliklere göre nasıl yönledirebileceğimizi incelemeye çalışacağız.

Hepimizin bildiği gibi, bağlantısız veriler ile çalışırken, bir veri kaynağında, makinemizin belleğine tablo veya tabloları alırız. Bu tablolar üzerinde, yeni satırlar oluşturur, var olan satırlar üzerinde değişiklikler yapar, her hangibir satırı siler ve bunlar gibi bir takım işlemler gerçekleştiririz. Tüm bu işlemler, bellek bölgesine aldığımız veriler üzerinde bir DataTable nesnesinde yada bir DataSet kümesinde gerçekleşir. Bununla birlikte, bahsettiğimiz bu değişiklikleri, asıl veri kaynağınada yansıtarak, güncellenmelerinide sağlarız. [Daha fazla]

Indeksleyiciler (Indexers)

27 Ocak 2004 Burak-Selim-Senyurt C#
Bugünkü makalemizde kısaca indeksleyicilerin C# programlama dilindeki kullanımını incelemeye çalışacağız. Bir indeksleyici, bir sınıfı dizi şeklinde kullanabilmek ve bu sınıftan türetilen nesneleri dizinleyebilmek amacıyla kullanılır. Başka bir deyişle bir indeksleyici, nesnelere dizi gibi davranılabilmesini sağlar. Indeksleyiciler tanımlanışları itibariyle, özelliklere (properties) çok benzerler . Ancak aralarında temel farklılıklarda vardır. Herşeyden önce bu benzerlik, indeksleyicilerin tanımlanmasında göze çarpar. Bir indeksleyiciyi teorik olarak aşağıdaki söz dizimi ile tanımlanır. [Daha fazla]

Sql Tablolarındaki Binary Resimlere Bakmak ve Dosya Olarak Kaydetmek

24 Ocak 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Hatırlayacağınız gibi bir önceki makalemizde, bir resim dosyasını sql tablosundaki Image veri tipinden bir alana nasıl yazabileceğimizi görmüştük. Bugünkü makalemizde ise, bu tablodaki Image veri tipindeki Resim alanında yer alan byte'lara nasıl okuyabileceğimizi ,( Örneğimizde, PictureBox kontrolünde nasıl görüntüleyebileceğimizi inceledik) ve bu alandaki resmi, jpg uzantılı bir resim dosyası olarak nasıl kaydedebileceğimizi incelemeye çalışacağız. [Daha fazla]

Sql Tablolarına Resim Eklemek

23 Ocak 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bugünkü makalemizde, örnek bir sql tablomuzda yer alan image veri tipinden bir alana, seçtiğimiz resim dosyalarını nasıl kaydedebileceğimizi incelemeye çalışacağız. Öncelikle, sql tablolarında kullanabildiğimiz image tipinden biraz bahsedelim. Bu tip, ikili (binary) formatta verileri tutmak için geliştirilmiştir. Image veri tipi, 0 byte' dan 2,147,483,647 byte'a kadar veri alanını taşıyabilmektedir. Bu alan, verileri bir byte dizisi şeklinde tutmaktadır. Dolayısıyla resim dosyalarını tutmak için ideal bir yapı sergiler. Elbette üst sınırı aşmamaya çalışmak gerekir. Çoğu zaman uygulamalarımızda, resim dosyalarını ikili bir dizi şeklinde sql tablolarımızda, image tipindeki alanlarda tutmak isteyeceğimiz durumlar oluşabilir. (Örneğin şirket çalışanları ile ilgili personel bilgilerini tuttuğumuz tablolarda, personelin vesikalık fotoğraflarını bu alanlarda taşıdığımızı düşünelim.) [Daha fazla]

Net Data Providers(Veri Sağlayıcıları)

22 Ocak 2004 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bugünkü makalemiz ile, ADO.NET ' te yer alan veri sağlayıcılarını inceleyeceğiz. Bildiğiniz gibi hepimiz uygulamalarımızda yoğun bir şekilde veri kaynaklarını kullanmaktayız. Normalde sistemimizde, bu veri kaynaklarına erişmek için kullanılan sistem sürücüleri vardır. Bu sürücüler, sistemimize dll kütüphaneleri olarak yüklenirler ve kendilerini sisteme kayıt ederler(register). Bu noktadan itibaren bu veri sürücülerinin içerdiği fonksiyonları kullanarak veritabanları üzerinde istediğimiz işlemleri gerçekleştirebiliriz. Kısaca, bu veri sürücüleri uygulamalarımız ile, veritabanı arasındaki iletişimi sağlarlar. Sistemizide yüklü olan programlara göre pek çok veri sürücüsüne sahip olabiliriz. Örneğin ODBC sürücüleri, SQL sürücüleri, Ole Db Jet sürücüleri ve bazıları. [Daha fazla]

Temsilciler (Delegates) Kavramına Giriş

20 Ocak 2004 Burak-Selim-Senyurt C#
Bugünkü makalemizde, C# programlama dilinde ileri seviye kavramlardan biri olan Temsilcileri(delegates) incelemeye başlayacağız. Temsilciler ileri seviye bir kavram olmasına rağmen, her seviyden C# programcısının bilmesi gereken unsurlardandır. Uygulamalarımızı temsilciler olmadan da geliştirebiliriz. Ancak bu durumda, yapamıyacaklarımız, yapabileceklerimizin önüne geçecektir. Diğer yandan temsilcilerin kullanımını gördükçe bize getireceği avantajları daha iyi anlayacağımız kanısındayım. Bu makalemizde temsilcileri en basit haliyle anlamaya çalışıcağız. [Daha fazla]

Checked, Unchecked Anahtar Kelimeleri ve OverFlow Hatası

15 Ocak 2004 Burak-Selim-Senyurt C#
Bugünkü makalemizde, değişkenlerin içerdikleri verilerin birbirleri arasında atanması sırasında oluşabilecek durumları incelemeye çalışacağız. Bildiğiniz gibi, değişkenler bellekte tutulurken, tanımlandıkları veri tipine göre belirli bir bit boyutuna sahip olurlar. Ayrıca her değişkenimizin belli bir değer aralığı vardır. Programlarımızı yazarken, çoğu zaman değişkenleri birbirlerine atarız. Küçük boyutlu bir değişkeni, kendisinden daha büyük boyutlu bir değişkene atarken bir problem yoktur. Ancak, boyutu büyük olan bir değişkeni, daha küçük boyuta sahip bir değişkene atamak istediğimizde durum değişir. Elbette böyle bir durumda, derleyicimiz bizi uyaracaktır. [Daha fazla]